Hala Targowa przy ulicy Piaskowej jest współcześnie wyjątkowym miejscem na handlowej mapie Wrocławia. Zachwyca szczególnym klimatem oraz architekturą. Przyciąga nie tylko klientów, ale także turystów. W rozwijającym się przedwojennym Wrocławiu planowano budowę pięciu tego typu obiektów. Ostatecznie powstały dwie bardzo podobne hale. Hala Targowa spełnia swoją funkcję do dziś. Ta druga została wyburzona w latach siedemdziesiątych.
Handel w przedwojennym Wrocławiu
Przełom XIX i XX wieku był dla Wrocławia czasem rozwoju przemysłowego i handlowego. Rozszerzała się powierzchnia miasta, zwiększała gęstość zaludnienia. W 1910 roku Wrocław miał pół miliona mieszkańców. Konieczne były inwestycje w budynki użyteczności publicznej. Handel odbywał się na nieprzystosowanych do tego ulicach i placach w centrum miasta. Szczególnym problemem były nieuporządkowane targowiska spożywcze. W 1890 roku zaplanowano budowę zespołu hal, dzięki którym miały poprawić się warunki sanitarne. Pomysłodawcą był miejski radca budowlany Richard Plüddemann, wykonawca około 100 projektów budynków komunalnych. W 1908 roku powstały dwie hale: jedna przy ulicy Piaskowej, druga na działce między Piłsudskiego a Kolejową. Prawie od razu zamknięto otwarte targowiska na Rynku, Placu Solnym i Nowym Targu. Handel przeniósł się do nowych obiektów.
Bazę hurtową stanowiły hale przy ulicy Tęczowej. Zespół ceglanych zabudowań o cechach historyzujących powstawał w drugiej połowie XIX wieku. Tradycje handlowe tego miejsca utrzymywały się przez wiele lat. Przed wojną na pobliskim placu działało targowisko warzywne, a hurtownie były użytkowane także w latach siedemdziesiątych.
Nowatorskie projekty
Hale zaprojektowane przez Richarda Plüddemanna i Heinricha Küstera były budowlami pionierskimi na skalę europejską, zarówno pod względem konstrukcyjnym, jak i architektonicznym. Architekci inspirowali się halami targowymi Berlina, Drezna, Hanoweru i Lipska. Jednak to właśnie wrocławskie hale były przykładem dla późniejszych projektantów. Lekka konstrukcja nośna w formie parabolicznych wiązarów żelbetowych, zaprojektowana przez Küstera, była wyjątkowa i nowatorska.
Hala Targowa II — wyburzona w 1973 roku
Obie hale powstawały w latach 1906-1908. Nieistniejąca dziś Hala była mniejsza, ale wyglądała prawie tak samo jak Hala przy ulicy Piaskowej. Podobna była elewacja oraz zdobiące ją płaskorzeźby. Na obu fasadach znajdowały się miejskie herby oraz zegarowe tarcze. Przekroje konstrukcji różniły się detalami. Wnętrze Hali II zostało pokryte secesyjną polichromią autorstwa Georga Heintze. Hala przy ulicy Kolejowej nie cieszyła się taką popularnością jak Hala usytuowana w ścisłym centrum miasta. W czasie I wojny światowej była częściowo wykorzystywana jako wojskowy magazyn. Nawa poprzeczna i stropy piwnic zostały uszkodzone w trakcie bombardowania. Po wojnie użytkowano tylko część budynku. Jego całkowita renowacja byłaby zbyt kosztowna, dlatego podjęto decyzję o wyburzeniu zaniedbanego, zniszczonego budynku. Przy trudnej, całomiesięcznej rozbiórce pracowali saperzy. Tradycja handlowa miejsca po dawnej hali odżyła na nowo w latach 90., funkcjonowało tam otwarte targowisko. Dopiero trzy lata temu kupcy przenieśli się do pobliskiego Pasażu Zielińskiego.
Hala Targowa przy ulicy Piaskowej
Przestrzeń dzisiejszej Hali ma wieloletnią tradycje obronną. Od połowy XIII wieku przebiegały tam mury miejskie, których relikty można zobaczyć na dziedzińcu. Później przez wiele stuleci znajdował się tam wybudowany w pierwszej połowie XVI wieku Arsenał Piaskowy. O Arsenale przypomina neogotycka forma budowli oraz ocalałe detale architektoniczne, wmurowane w północną ścianę dzisiejszego budynku. Ceglana elewacja została ozdobiona kamiennym, secesyjnym detalem. Wnętrze budynku zostało zaprojektowane w stylu modernistycznym. Przedwojenna hala była świetnie dostosowana do swojej funkcji, także pod względem sanitarnym. W piwnicach, podobnie jak dzisiaj, znajdowały się chłodnie i magazyny. Wyposażenie i rozmieszczenie stoisk było przystosowane do sprzedawanych tam produktów. Przy ścianach hali w zadaszonych drucianą siatką stoiskach sprzedawano mięso. Dbanie o odpowiednie warunki higieniczne było jednym z zadań specjalnie wyznaczonego urzędnika policji. W budynku był również punkt pierwszej pomocy. Ostatni, gruntowny remont Hali Targowej miał miejsce w latach osiemdziesiątych.
Hala Targowa dzisiaj
Niezwykły klimat ocalałej Hali wciąż przyciąga klientów. Budynek prezentuje się świetnie, jego elewacja była czyszczona rok temu. Ze względu na atrakcyjną lokalizację jest częstym punktem na trasach turystycznych. Halę odwiedzają także studenci z pobliskich wydziałów Uniwersytetu Wrocławskiego. Mimo konkurencyjności sklepów sieciowych i nowoczesnych galerii handlowych, przedwojenny klimat Hali sprawia, że to miejsce ma stale grono swoich miłośników. Od 2012 roku działa konsumencka społeczna inicjatywa Hala Targowa Wrocław Reaktywacja, której celem jest utworzenie kompendium strategii dla rozwoju Hali Targowe. Proponują, aby produkty w Hali były lokalne, ekologiczne i zdrowe, a sama przestrzeń czymś więcej niż tylko obszarem handlowym. Dyskusje, które toczą się na facebookowej stronie inicjatywy pokazują, że stuletnia Hala Targowa jest ciągle dla wrocławian miejscem ważnym.
